«Κάνε το καλό και ρίξτο στο γιαλό» λένε οι παλιοί. Αλήθεια τι συμβαίνει όταν το καλό επιστρέφει σε αυτόν που το έριξε στο γιαλό; Η επιστήμη έχει την απάντηση
Ποιες ορμόνες φέρνουν την ευτυχία και πώς θα τις αυξήσουμε
«Κάνε μία καλή πράξη και η ζωή θα σου την επιστρέψει» λέει ο σοφός λαός και η επιβεβαίωση από την επιστήμη αποτελεί μια επιπλέον απόδειξη πώς ο αλτρουισμός βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει στο παρελθόν πως οι άνθρωποι που βοηθούν τους άλλους είναι πιο ευτυχισμένοι και έχουν καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία από εκείνους που δεν ξοδεύουν τόσο πολύ προσωπικό χρόνο για αυτό. Ιδίως σε δύσκολες περιόδους όπως η πανδημία της COVID-19 όπου ο κόσμος απομονώθηκε, οι ανιδιοτελείς πράξεις φάνηκε πως ανακούφισαν από την ανησυχία και το στρες, επιβεβαιώνοντας πως οι άνθρωποι συσπειρώνονται γύρω από την φιλαλληλία.
Επιστημονικά, βάσει μελετών, οι σύντομες αυτές «εκρήξεις» ευφορίας που εμφανίζονται σε όσους προσφέρουν τη βοήθειά τους, συνδέουν την ευγένεια με την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών και ορμονών που συν- διαμορφώνουν τη διάθεση και την ευεξία. Όπως τόνισε ο Waguih William IsHak, καθηγητής και επικεφαλής ψυχιατρικής στο Cedars Sinai του Λος Άντζελες, η ορμόνη της αγάπης, η ωκυτοκίνη που εκκρίνεται, προστατεύει την υγεία λόγω των αντιφλεγμονωδών και των αντι-στρες ιδιοτήτων που έχει.
Επιπλέον, οι ερευνητές διερευνούν κατά πόσο ο αλτρουισμός βελτιώνει την ψυχική υγεία με μετρήσιμο τρόπο, είτε μειώνοντας τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης είτε ενδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό. Μελέτη μάλιστα έδειξε πως το να ξοδεύει κανείς χρήματα για τους άλλους, βελτιώνει ταυτόχρονα την καρδιαγγειακή υγεία των ηλικιωμένων με υψηλή αρτηριακή πίεση.
Μια άλλη μελέτη, που επίσης αναφέρει το American Heart Association , εξέτασε τη γονιδιακή έκφραση, τη διαδικασία εκείνη δηλαδή που επιτρέπει σε ένα κύτταρο να ανταποκρίνεται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον του, εξετάζοντας τις αλλαγές που συνδέονται με τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της σωματικής υγείας. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν πως ενσωματώνοντας στην καθημερινότητα αυτές τις «μικρές, καλές πράξεις» μπορεί να μεταβληθεί θετικά η γονιδιακή ρύθμιση. Όπως συμπλήρωσε η Sonja Lyubomirsky, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, «τα ευρήματά μας από τις μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν πιθανές αλλαγές στους ανοσολογικούς δείκτες που επηρεάζουν την ανάπτυξη ή την αντίσταση στην ασθένεια».
Ακολούθως, η Lara Aknin, διευθύντρια του εργαστηρίου ευτυχίας και βοήθειας του βρετανικού Πανεπιστημίου Columbia στον Καναδά και επικεφαλής ερευνήτρια ομάδας σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2020 στο Social Issues and Policy Review, τόνισε πως η ευτυχία που απορρέει από τον αλτρουισμό επηρεάζεται από τρεις παράγοντες, την αυτονομία, την επάρκεια και τη σχετικότητα. «Οι άνθρωποι τείνουν να αποκομίζουν περισσότερα οφέλη από την κοινωνική συμπεριφορά όταν βρίσκονται ενώπιος ενωπίω, βλέποντας έτσι τις αντιδράσεις των άλλων στο δώρο που έλαβαν» είπε η Lara Aknin. Η ίδια μάλιστα διερωτήθηκε πόσο διαρκεί η χαρά της ικανοποίησης, μιας και όπως τονίζει «αισθανόμαστε καλά όταν είμαστε γενναιόδωροι με τους άλλους αλλά και όταν φέρνουμε τις μνήμες αυτές στο μυαλό, αλλά για πόση καιρό κρατά αυτή η ευτυχία»;
Μπορεί να απαιτούνται μεγαλύτερες έρευνες για να εξακριβωθεί η διάρκεια της ευτυχίας αλλά όπως αποδεικνύεται υπάρχει μία αλληλένδετη συσχέτιση μεταξύ της γενναιοδωρίας και της καλοσύνης, κάτι που σημαίνει πως η προσφορά κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους και οι ευτυχισμένοι άνθρωποι προσφέρουν περισσότερο.